تاریخچه

هلیكوپتر تهاجمی آپاچی ساخت شركت بوئینگ برای ارتش آمریكا كه جایگزین هلیكوپترهای كبرا (AH-1 Cobra) شده و AH ابتدای نام هلیكوپتر مخفف Attacker Helicopter است .
در سال1972 ارتش ایالات متحده در حال آماده كردن طرح (AAH)برای هلیكوپتر پیشرفته تهاجمی (Advanced Attack Helicopter) بود و بعد از آماده شده این طرح مناقصه ای برای شاخت این هلیكوپتر برگزار شد و از میان 5 پیشنهاد ارائه شده 2 پیشنهاد گروه هیوز و شركت بل در نهایت مورد توجه مسئولان ارتش آمریكا قرار گرفتند و بعد از ساخت نمونه ابتدایی طرحهای این دو شركت در نهایت هم مدل 97/YAH-64 شركت هیوز بر مدل 409/YAH-63 شركت بل پیروز و برای طرح هلیكوپتر آپاچی برای ارتش آمریكا انتخاب شد .

اولین پرواز نمونه اولیه هلیكوپتر آپاچی در 30 سپتامبر1975 بود اما تا سال 1982 و تا دریافت اولین سفارش نمونه ی دیگری از آن ساخته نشد
در سال 1983 اولین نمونه ساخته شده هلیكوپتر آپاچی در بیرون از ساختمان شركت هیوز در آریزونا ناپدید شد و بعدها معلوم شد كه سقوط كرده كه تاثیر بدی بر طرح و مسئولان شركت هیوز گذاشت . یك سال بعد از این حادثه مسئولان شركت مك دانل داگلاس طرح هلیكوپتر آپاچی را به مبلغ500 ملیون دلار از شركت هیوز خریداری كردند و این طرح بعد از ادغام دو شركت مك دانل داگلاس و بویینگ در سال 1996 طرح هلیكوپتر آپاچی از سوی صنایع هلیكوپتر بویینگ ادامه یافت .

آپاچی به عنوان پیشرفته ترین هلیکوپتر تهاجمی دو موتوره در جهان شناخته شده است و در دو نوع با پسوند ای و دی عرضه می شود. آپاچی توانایی حمله به قلب نیروهای دشمن را در روز یا شب در تمام شرایط جوی داشته و قابلیت استفاده از انواع سلاح ها را داراست. ای اچ-64-دی نوع جدیدتر و پیشرفته تر این هلیکوپتر بوده که با نام آپاچی کمان دراز یا (لانگ بُو آپاچی) شناخته می شود . این سیستم جنگ افزار مخوف برای میدان های نبرد دیجیتالی آینده طراحی و ساخته شده است. از اصلی ترین اصلاحاتی که بر روی این هلیکوپتر انجام شده می توان به اضافه شدن رادار موج میلیمتری کنترل آتش (اف سی آر) موشک های هوا به زمین، فرکانس رادیوی شلیک کن-فراموش کن (لانگ بوُ هلفایر) که نیاز به نوع لیزری را مرتفع کرده است، موتورهای به روز شده، اویونیک و کابین یکپارچه شده اشاره کرد. سیستم رادار کنترل آتش (لانگ بُو ) که در بالای روتور اصلی آپاچی قرار گرفته متشکل از آنتن و ترانسمیتر بوده که به صورت چند حالته و موج میلیمتری است. طول موج کوتاه به علت ارسال پرتوهای باریک قابلیت مقابله با اقدامات متقابل دشمن را به وجود آورده است.

سیستم یکپارچه منطقی و آشکار:

تمامی کارهای رزمی سیستم DTU و دیگر سیستمها به روشی منطقی و آشکار به اطلاع کمک خلبان (افسر جنگ افزار ) می‌رسد. کلیدهای تمامی سیستمها یا روی نمایشگرهای چندمنظوره (MFD ) یا روی فرامین کمک خلبان قرار دارد. برای انتخاب حالتهای خود آشکار ساز بوده و کلیدهای چرخان و فشاری موجود روی دسته فرامین هلیکوپتر برای هدایت سنجشگرها و جنگ‌افزار به کار می‌رود.
سنجشگرهای سیستم هدفیابی و نشانه گیری هدف در نور روز کار می‌کنند. یک دوربین تلویزیونی که دارای یک میدان باریک 50 دقیقه‌ای و یک میدان دید گسترده 4 درجه ای و دوربینهای دید مستقیم با میدان دید 4 درجه و 18 درجه بوده و دارای جستجوگر و نشانه گذار لیزری می باشد. این سیستم برای انجام عملیات در شب از یک سنجشگر فروسرخ جلونگر (FLIR ) را می توان به نمایشگرهای چند منظوره متصل نمود. علاوه بر آن اطلاعات مربوط به هدفگیری و ناوبری را نیز می توان روی آشکارساز یادشده مشاهده کرد. اگر سنجشگرهای دید با میدان گسترده قادر به انجام وظیفه نباشند، از خروجی سیستم فروسرخ جلونگر(FLIR ) نیز می توان به عنوان یک منبع پشتیبانی کننده برای ( سیستم دید در شب برای خلبان )(PNVS )، که در کلاه خلبان نصب است استفاده نمود. تصویر به دست آمده از دوربین تلویزیونی و FLIR روی صفحه نمایشگر بسیار شفاف و روشن به نمایش درمی‌آیند و دارای بیشترین درشت‌نمایی ممکن بوده، جزییات هدف حتی اگر کیلومترها هم فاصله داشته باشد به راحتی روی صفحه نمایشگر قابل تشخیص می باشند، کلیدهایی که روی دستة فرامین قرار دارد به آسانی در دست خلبان و کمک خلبان جای می گیرند و در مقابل فرامین به راحتی واکنش نشان می دهند. کمک‌خلبان، برای اینکه بتواند از همة این کلیدها استفاده کند و آنها را به کار برد، باید چند ساعتی در یک کلاس زمینی، آموزشهای عملی را پشت سر بگذارد تا عملیات را به طور ناخودآگاه و حرفه‌ای انجام می دهد. بدیهی است این عملیات چنان ساده نیست که یک خلبان تنها با نیم ساعت پرواز با این پرندة جنگجو بتواند آن را بیاموزد. تنها چیزی که در این نیم ساعت پرواز دستگیر وی می‌شود آن است که یقین می یابد این سیستمها بسیار کارامد هستند.

دقت در پرواز:

در یک نمایش پروازی از آپاچی خواسته شده به نقطه ای خاص پرواز کند. ( به تک درختی در منطقه ای معمولی ) این تک درخت در 30 کیلومتری خارج از شهر دبی (محل این درخت در پروازی که روز پیش از آن انجام شده بود وارد حافظه هلیکوپتر شده بود ) قرار داشت. سیستم یاد شده بدون دخالت خلبان، هلیکوپتر را به 20 متری درخت رساند.
دقت و توانایی این سیستم ناوبری پیشرفته در حفظ پرواز ایستای هلیکوپتر چنان است که اگر هلیکوپتر به مدت 20 دقیقه پرواز ایستا انجام دهد و خدمه به انجام امور دیگری همچون استفاده از سیستم شناسایی و نشانه گیری هدف (TADS ) و شناسایی و رهگیری هدفهای گوناگون در اطراف بپردازد، هیچ گونه جابه جایی ناخواسته در هلیکوپتر احساس نخواهد شد. حفظ ارتفاع پروازی هلیکوپتر تا ارتفاع 1500 پایی (450 متری) بالاتر از سطح زمینی به وسیله رادار ارتفاع سنج صورت می پذیرد. اما هدایت و حفظ ارتفاع هلیکوپتر در پرواز، با سیستم فشارسنج هوا انجام می شود.
AH-64D همانند مدل پیش یعنی AH-64A مجهز به دوموتور توربوشفت T700-701C ساخت جنرال الکتریک می باشد. توان مداوم هر یک از موتورها 1410 کیلو وات ( 1890 اسب بخار در محور ) و توان اضطراری آن در مواقعی که هلیکوپتر ناگزیر است با یک موتور پرواز نماید، در حدود 1450 کیلووات می باشد. این ویژگی به نوع جدید اجازه می دهد تا در شرایطی که دمای هوا 50 درجه سانتیگراد و وزن هلیکوپتر 7305 کیلوگرم است، با یک موتور به پرواز ادامه دهد. ( بیشترین وزن این هلیکوپتر هنگام برخاستن از زمین در صورت پربودن مخازن سوخت در پروازهای جابه جایی در حدود 10110 کیلوگرم می‌باشد.)
گفتنی است وزن این هلیکوپتر هنگام انجام ماموریت جنگی حدود 9000 کیلوگرم است و این در حالی است که مخازن داخلی آن پر و 16 موشک هلفایر و 19 راکت 70 میلیمتری چند منظوره هایدرا
هر یک به وزن 25/12 کیلوگرم حمل شود و 600 گلوله 30 میلیمتری انفجاری قوی برای استفادة توپ نصب شده در پایین بخش دماغه ( چانه هلیکوپتر) روی آن سوار شوند و نیز مخزن سوخت خارجی آن با گنجایش 870 لیتر سوخت با آن همرا باشد. هلیکوپترAH-64D با چنین وزن و تجهیزاتی می تواند تا شعاع 30 کیلومتر پرواز نماید، 30 دقیقه در منطقه باقی بماند و سوخت اضافی برای 20 دقیقه پرواز اضطراری به همراه داشته باشد.

توانایی های رزمی:

 

توسعه و بهینه سازی هلیكوپتر آپاچی :

نقاط ضعف آپاچی

برای مقابله با این وضعیت دشوار در نقاط مختلف هلیكوپتر ژره محافظ بیشتر استفاده كرده اند ولی با وجود تمام این سخنان هلیكوپتر آپاچی از سایر هلیكوپترها دیگر موفق تر است به دلیل آنكه تسلیحات بیشتری حمل میكند و سرعت بیشتری دارد و از قدرت مانور زیادی برخوردار است . هلیكوپتر آپاچی با تمام ضعفهایی كه دارد مقاوم ترین و موفق ترین هلیكوپتر ارتش آمریكا است و با توجه امكان استفاده از موشكهای سایدوایندر امكان درگیری و نبرد با هواپیماها را هم دارد . از هلیكوپتر های آپاچی بیشتر به صورت تركیبی استفاده میشود یعنی اینكه در یك گروه به پرواز در می آیند و یك گروه وظیفه حمله به اهداف را دارد و گروه دیگر برای پشتیانی از هلیكوپترهای مهاجم در برابر خطرات است . از هلیكوپتر آپاچی برای پشتیبانی نیروی زمینی و هدایت آتش توپخانه هم استفاده میشود.

معرفی نمونه های مختلف هلیكوپتر آپاچی

این نمونه مدل اولیه این هلیكوتر است و هم اكنون در حال جایگزینی با نمونه جدیدتر هلیكوپتر آپاچی یعنی لانگ بو میباشد .

ـ هلیكوپتر آپاچی مدل دی AH-64D :
این هلیکوپتر پس از انجام تغییراتی جامع AH 64D خوانده می شود.
تغییرات عمده ای در سیستمهای آن انجام پذیرفت و به رادار کنترل آتش با امواج میلیمتری نورثروپ گرومن (( لانگ بو و موشکهای هلفایر لاکهید مارتین مجهز گردید.
تمامی هلیکوپترهای AH-64A موجود در نیروی زمینی امریکا در حال بهسازی می باشند تا به نوع AH-64D تبدیل گردند. کشورهای بریتانیا و هلند نیز این مدل را برای ارتش خود انتخاب کرده اند. در بریتانیا این هلیکوپتر به وسیله شرکت وستلندمونتاژ و با موتور رولز- رویس توربومکا RTM322 مجهز و با مشخصه WAH-64 خوانده خواهدشد.
تمامی هلیکوپترهای آپاچی مدلD به رادار لانگ بو نصب شده روی دیرک عمودی ملخ اصلی، مجهز نمی گردند. برای مثال هلیکوپترهایی که قرار است به کشور هلند صادر گردند در ابتدا فاقد چنین راداری خواهند بود.
هنوز اجازة رسمی برای صدور مدل مجهز به رادار به برخی مناطق جهان صادر نشده است. به همین دلیل وقتی AH-64D در نمایشگاه هوایی دبی در ماه نوامبر سال 1997 به نمایش درآمد، فاقد این رادار قارچی شکل روی دیرک عمودی ملخ اصلی بود.
این پرواز آزمایشی، با هلیکوپتر بدون رادار مذکور صورت گرفت و هدف از پرواز، آزمایش ویژگیها و سیستمهای نوین هدفگیری این ماشین پرنده بود.

تغییرات مهم در مدل D

:تغییرات این نوع جدید نسبت به نوع پیشین به ویژه در داخل کابین بسیار چشمگیر است.
کارکرد پروازی عالی و واکنش بی نظیر فرامین آپاچی درست به همان اندازة سیستمهای ماموریت موجود جالب است. فرامین پروازی کاملا متعادل و هماهنگ و نشانه گیری و قفل کردن روی هدف با استفاده از سنجشگرهای فروسرخ و تلویزیونی بسیار راحت است.
جدا از رادار قارچی شکل که نمای ظاهری این پرندة جدید را دگرگون ساخته، محفظة بزرگ تجهیزات الکترونیک پرواز آن نیز از دیگر تغییراتی است که خودنمایی می کند و از دماغه تا نزدیکی بالچه هلیکوپتر امتداد دارد. این پوششهای بزرگ ساخته شده از مواد مرکب، سیستمهای الکترونیک پروازی مختلفی را در خود جاداده است
این سیستمها عبارتند از:
سیستم هدفیابی و نشانه گذاری(TADS )،سیستم دید در شب خلبان(PNVS )( هر دو ساخت شرکت لاکهید مارتین ) و همچنین کمپرسور مربوط به سیستم کنترل محیطی تجهیزات الکترونیک پرواز.
پوشش سمت راست و پایین به گونه ای است که ورود به کابین خلبان و کمک خلبان را آسان می سازد. سیستم الکترونیک پروازی این هلیکوپتر بر مبنای جابه جا کنندة دادة 1553B و پردازشگرهای 32 بیتی می باشد. این سیستم به جای ساختار تک کاناله، دارای ساختاری سه کاناله می باشد و در صورت از کار افتادن یکی از پردازشگرها نیز به توانایی عملیاتی و رزمی هلیکوپتر خللی وارد نمی‌آید حال آنکه در انواع پیشین آپاچی این توانایی تنها به یک سیستم تک کاناله بستگی داشت. سیستم پیشین مجهز به 13 پردازشگر بود و از 9 زبان نرم افزاری گوناگون استفاده می کرد حال آنکه در سیستم جدید تمامی اجزا با استفاده از زبان برنامه نویسی ADA کار می کنند.
در سیستم ناوبری نیز بهسازیهای مشابهی انجام شده است. در AH-64A سیتم تعادل وضعیت و تعادل سمتی به صورت داپلر و ساخت شرکت لیتون می باشد که می تواند در حدود 20 پا (6متر ) جابه جایی را نادیده بگیرد. با چنین سیستمی باید هر چند وقت یکبار از فراز نقطة مرجع شناخته شده ای پرواز کرد. اما در AH-64D که از سیستم مکانیابی جهانی ( GPS ) استفاده می کند نیازی به پرواز اضافی بر فراز نقطة مرجع نمی باشد، چنین سیستمی می تواند عمل مکانیابی را با خطایی حدود 10 متر با دقت انجام دهد.

 

مشخصات:

تعداد خدمه	۲ نفر
ارتفاع	۳.۸۷ متر
قطر پروانه	۱۴.۶۳ متر
وزن خالص	۵.۱۶۵ كیلوگرم (بدون سوخت و اسلحه)
وزن قابل حمل	۸۰۰۰ كیلوگرم
حداكثر وزن هنگام برخواست	۹.۵۲۰ كیلوگرم
نیروی محركه	موتور توربوشفت General Electric T701
حداكثر سرعت	۲۷۳ كیلومتر در ساعت
برد عملیاتی	بدون سوخت گیری ۴۸۰ كیلومتر با سوخت گیری ۱۹۰۰ كیلومتر
ارتفاع پروازی	حداكثر ۶۴۰۰ متر
سرعت صعود	۱۳ متر در ثانیه

سلاح ها

مشتریان بین المللی اپاچی:

بریتانیا
نیروی زمینی بریتانیا از نسخه اصلاح شده AH_64D Longbow Apache استفاده می کند.نسخه آپاچی مخصوص بریتانیا WAH_64 یا آپاچی AH_1 نامیده می شود.این بالگرد در طی مناقصه نیروی زمینی بریتانیا برای یک بالگرد تهاجمی،بالگرد تایگر که ساخت مشترک آلمان و فرانسه بود را شکست داد و وارد خدمت شد.این بالگرد از موتور انگلیسی ساخت رولزرویس استفاده می کند و همچنین ملخ این بالگرد قابلیت تا شدن را دارد بنابراین از این بالگرد به راحتی میتوان برروی کشتی استفاده کرد.WAH_64 نیروی زمینی بریتانیا از عملیات های این نیرو در جنوب افغانستان حمایت میکند.آپاچی های بریتانیایی از تسلیحات انگلیسی همچون موشک ضدتانک اریکسون استفاده می کنند.بریتانیا ۶۷ فروند از این بالگرد را در خدمت دارد.

 

امارات متحده عربی ۳۰ فروند AH_64A های خود را در بین سال های ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۴ تحویل گرفت.حالا آن ها به استاندارد AH_64D ارتقا داده شده اند.در سال ۲۰۰۵ کویت ۱۶ فروند AH_64D لانگبو آپاچی سفارش داد.مصر نیز ۳۵ فروند لانگبو آپاچی در اختیار دارد و ۱۲ فروند دیگر از همین نوع سفارش داده است.در سپتامبر ۲۰۰۳،یونان ۱۲ فروند AH_64D سفارش داد.یونان ۲۰ فروند AH_64A نیز در اختیار دارد.سنگاپور نیز ۲۰ فروند AH_64D سفارش داده است که تحویل آن ها از مه ۲۰۰۳ آغاز شده است.ژاپن نیز ۵۵ فروند AH_64D لانگبو آپاچی سفارش داده است که آن ها توسط کمپانی فوجی تحت عنوان AH_64DJP در حال تولید هستند.